Arif Gedik 9/C 62
   
 
  Coğrafi Konum


Isık Göl, coğrafî konum olarak, Orta Asya'da Tanrı Dağları'nın kuzeybatısında Küngey Ala Dağlan ile Terskey Ala Dağlan arasında bulunmaktadır. Tam mevkii itibariyle 76 14' - 78 30' doğu meridyenleri ile 42 10' - 42 50' kuzey pa­ralelleri arasındadır. Dünyanın ikinci bü­yük krater gölüdür ve deniz seviyesinden 1609 metre yüksekliktedir. Alanı 6202 metrekare, en derin yeri 702 metre olup, büyük bir su rezervuarıdır. Derin­lik bakımından ise dünyada üçüncü sıra­dadır.
Göle bu adın verilmesinin sebebi, su­yunun sıcak olmasındandır. Mukaddes, mübarek dağ anlamına gelen Izık-art'ın yakınında olmasından dolayı Izık kelimesinden gelme ihtimali de vardır. An­cak M. Ö. II. yüzyıl Çin kaynaklarında, Je-hai (sıcak deniz) adıyla zikredilmiş­tir. Orta Asya Türk lehçelerinde Issık, İslam kaynaklarında iskuk, iskul, isigkul, iskul, isî-kul şekillerinde kaydedil­miştir. Unkovskiy, gölün suyunun tuzlu olmasından dolayı, 1722'de yaptığı haritasına, Tusköl (Tuzgöl) adıyla almıştır. Moğol asıllı Kalmuklar ise, Kırgızlar'ın demir işlediklerini gördükten sonra, buraya Temurtu-Nor (Demirli Göl) de­mişlerdir.
Doğudan batıya uzanan sıra dağların kuşattığı bir çukuru işgal eden gölün, ku­zey sahilleri oldukça diktir. Güneyindeki dağların etekleri ise daha az meyilli olduğundan güneyden göle dökülen çay­lar, su havzaları teşkil ederler.
Kuzeyini Küngey, güneyini Terskey dağlarının çevirdiğini söylediğimiz Isık Gölü'nün batısında Kızıl-Ompul, doğusunda İçke Tasma dağlan vardır. Ancak, bunların hepsi Ala Dağları oluştururlar. Göl, aynı zamanda Tanrı Dağları'nın en yüksek noktası Han-Tengri'ye yakındır.
Uzunluğu yaklaşık 185, genişliği 60 kilometre içinde ada bulunmayan gölün sahilleri az girintilidir. Doğu tarafında, Tasma yarımadasının her iki tarafında, küçük körfezler vardır. Dağlardan inen çaylar, karların eridiği mevsimde sel halinde akarlar. Kuzeyde Taldı-bulak, Turaygır, Kese-sengir, Büyük Aksu, Küçük Aksu ve Koysu; doğuda Tüp, Cırlagan; güneyde Kara-kol, Ceti-oğuz, Kızıl-su, Barsgan, Ton (Ten veya Tün), Çiçkak, Ak-Terek, Cuka çayları, göle dökülen başlıca su kaynaklarıdır. Yılda yaklaşık 6 bin kilometreküp su bu kaynaklardan aktığı halde, göldeki su seviyesi yükselmemektedir. Bunun sebebinin fazla bu­harlaşma olduğu bilinmektedir. Çünkü hiçbir taraftan akıntı olmadığına göre, her sene l metre yükselmesi gerekmek­tedir. Dağlardaki karların eridiği Ağus­tos aylarında göle akan sularda büyük ar­tış görülmektedir. En düşük su seviyesi ise, Şubat aylarındadır.
Sahillerinde 50 metre yükseldikte taraça ve 300 metre yükseldikte fosiller ve göl bakiyelerinin bulunması, bir zaman­lar su seviyesinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Eskiden buraya akan Çu ırmağı, sonradan mecrasını değiştirerek başka tarafa yöneldiği için gölün suyu azalmıştır.
Derin yerlerinde tuzluluk oranının yüzde 6'ya kadar çıkması, Isık Göl'ün akıntısız olmasından kaynaklanmakta­dır. Suyunun rengi yeşilimtırak ve çok berraktır. Sıcaklığı, yazın Temmuz ayında 19 dereceyi bulmakta, 20 metre derinlikten itibaren sıcaklık hızla düşmekte ve normal haline dönmektedir. Kışın sade­ce sahil boyları ve çayların ağızları don­maktadır. Gölün bulunduğu havzada sık sık depremler olmaktadır. Çok miktarda balık bulunmaktadır.
Tarım yapmaya elverişli münbit bir araziyle çevrili Isık Göl bölgesinde, buğ­day, pamuk, şekerpancarı, mısır ve tütün yetiştirilmektedir. Havzadan kömür, pet­rol, çinko, demir ve kükürt gibi maden­ler çıkarılmaktadır.
XVI. asırda yazılan meşhur Carta Catalana adlı atlasa alınan gölün kuzey kıyısındaki şehirde, Ermeniler'e ait bir manastır görülmektedir.



Aklımızda Bulunsun
 

Myspace Graphics
Tv'de Bugün
 
TV'de Bugün
sitene ekle
Hava Durumu
 
Tarihte Bugün
 
HTML KOD
 
Bugün 1 ziyaretçi (4 klik) kişi burdaydı!
Daha fazlası için => arifgedik.44@hotmail.com Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol